Instytut Astronomii Uniwersytetu Zielonogórskiego prowadzi wszechstronne badania w dziedzinie astrofizyki, astronomii obserwacyjnej oraz technologii kosmicznych. Działalność badawcza obejmuje szeroki wachlarz tematów, od astrofizyki pulsarów i gwiazd neutronowych, przez mechanikę nieba, aż po analizę degradacji materiałów w przestrzeni kosmicznej.
- Astrofizyka pulsarów - koncentrujemy się na zrozumieniu procesów emisji radiowej, analizując zarówno pulsacje indywidualne, jak i średnie. Modelowane są również teoretyczne aspekty związane z magnetosferą pulsarów, takie jak zjawisko dryfowania subpulsów. Do badań wykorzystuje się najnowocześniejsze radioteleskopy, takie jak na przykład MeerKAT, LOFAR, uGMRT, Effelsberg.
- Astrofizyka wysokich energii - badania obejmują analizę aktywnych jąder galaktycznych, w tym blazarów, które są jednymi z najbardziej energetycznych i zmiennych źródeł we wszechświecie. Stosujemy techniki uczenia maszynowego i zaawansowane analizy danych wielozakresowych, aby lepiej zrozumieć zmienność optyczną i gamma tych obiektów.
- Brązowe karły i masywne planety pozasłoneczne - w tych badaniach skupiamy się na najmniej masywnych gwiazdach i obiektach podgwiazdowych, wykorzystując techniki bezpośredniego obrazowania oraz spektroskopii w zakresie optycznym i podczerwonym, aby określić ich fizyczne parametry.
- Radioastronomia - badania koncentrują się na analizie sygnałów pulsarów w zjonizowanym ośrodku międzygwiazdowym, badając zjawiska takie jak scyntylacje i rozpraszanie. Projekty te pozwalają lepiej zrozumieć strukturę i właściwości turbulentne ośrodka międzygwiazdowego, co ma kluczowe znaczenie dla rozwoju nowoczesnych technologii komunikacyjnych w przestrzeni kosmicznej.
- Technologie kosmiczne - zajmujemy się analizą wpływu promieniowania kosmicznego na materiały oraz systemy satelitarne. Badania obejmują przeprowadzanie testów radiacyjnych, analizę interakcji promieniowania z materią oraz degradację materiałów w warunkach kosmicznych, co jest istotne zwłaszcza w kontekście przestrzeni międzyplanetarnej.
- Mechanika nieba - badania dotyczą dynamiki ruchu obrotowego ciał naturalnych i sztucznych oraz analizy dynamiki pozasłonecznych układów planetarnych. Stosując formalizm Hamiltonowski badamy stabilność i całkowalność równań różniczkowych.
- Fizyka plazmy kosmicznej - badania obejmują analizę magnetosfer pulsarów oraz falowe procesy w plazmie relatywistycznej, wykorzystując zarówno podejście teoretyczne, jak i modelowanie numeryczne z zastosowaniem metod Monte Carlo.
Instytut aktywnie uczestniczy w rozwijaniu technologii obserwacyjnych oraz automatyzacji procesów analizy danych. Dzięki współpracy z międzynarodowymi ośrodkami badawczymi, Instytut korzysta z danych z wiodących teleskopów, takich jak JWST, VLT, MeerKAT oraz LOFAR, co umożliwia prowadzenie zaawansowanych badań na najwyższym światowym poziomie.
